Digistarter of digihelper?

Digistarters kunnen hulp krijgen van een digihelper. Dit zijn vrienden, familie, vrijwilligers of professionals. Vaak bestaan er in de buurt ook organisaties die lessen of oefenmomenten aanbieden om digitale vaardigheden te versterken en om te helpen bij vragen over digitale diensten. Op zoek naar hulp? Hier kan je als digistarter terecht:

• Gemeente of bibliotheek: vraag na of er een overzicht van het aanbod is.
• Ligo, de centra voor basiseducatie en de centra voor volwassenenonderwijs: zij bieden cursussen aan over heel Vlaanderen om digitale vaardigheden te versterken.
• Digibanken: hier kan je terecht om een toestel te lenen. Tussen 2022 en 2025 zullen er in heel Vlaanderen digibanken opgezet worden.
• Digidak is een organisatie die voornamelijk actief is in de Kempen en die verschillende plekken coördineert waar je terecht kan met je digitale vragen en die cursussen aanbiedt
• Beego is een bedrijf dat IT-studenten aan huis stuurt of laat helpen op afstand bij problemen met o.a. smartphone en computer.
• Bij organisaties die werken met mensen uit kansengroepen (mensen in armoede, met een migratieachtergrond, met een psychische problematiek,...) vind je vaak ook hulp bij digitale vragen, of kan men je doorverwijzen. Bijvoorbeeld in de buurthuizen en inloopplekken van SAAMO.
• Daarnaast bestaan er op verschillende plekken workshops of opleidingsreeksen. Een deel van dat overzicht vind je terug op Uitinvlaanderen.be.

In de brochure 'Aan de slag als digihelper' vind je tips

• hoe je een digistarter kan begeleiden
• over één-op-één begeleiding
• over leertrajecten

Vaak spelen één of meerdere van deze redenen:

• nooit geleerd
• het gaat te snel
• weerstand tegen digitalisering
• faalangst / gebrek aan zelfvertrouwen
• laaggeletterdheid
• moeite met de Nederlandse taal
• digitaal-arme omgeving
• beperkt budget

Lees meer over wie kwetsbaar is voor digitale uitsluiting.

Deze kenmerken zien we vaak:

• angst
• onzekerheid
• weerstand
• vermijdingsgedrag
• anderen nemen over

De kunst is om het taboe van het thema te halen, en rekening te houden met mogelijke angst en schaamte. Afhankelijk van wie je voor je hebt, kan je boodschappen meegeven als deze:

• dat ze niet de enige zijn met deze uitdaging en dat veel mensen digitaal niet goed mee kunnen;
• dat het logisch is dat mensen die opgroeiden in niet-digitale tijden het moeilijker hebben om digitaal vaardig te worden;
• dat het normaal is dat mensen die moeite hebben met lezen en schrijven ook moeite hebben met digitale zaken (die meestal ook heel talig zijn);
• dat de ontwikkelingen op het gebied van technologie ongelooflijk snel gaan en het voor zowat iedereen moeilijk is om bij te blijven;
• dat sommige apps en websites niet gebruiksvriendelijk gemaakt zijn;
• dat jij alles op alles gaat zetten om hen te helpen;
• dat jijzelf ook niet alles weet en kent in de digitale wereld.

• Een klein stapje voor jou kan een wereldstap zijn voor de starter. Benoem de succesjes en vier ze samen.
• Deel de weg naar het leerdoel (bijvoorbeeld met WhatsApp leren werken) op in kleine stukjes zodat de digistarter snel een succeservaring heeft. Opdelen in etappes maakt de bergbeklimming ook minder zwaar.

• Laat mensen eerst rustig hun probleem uitleggen en eventueel hun frustratie uiten voordat je met een oplossing komt. Zeg dingen als: “Goed dat je langskomt”, “Deze vraag krijg ik vaak” of “Dat is inderdaad ingewikkeld”. Sluit af met: “Lukt het de volgende keer tóch niet, vraag het dan gerust opnieuw”.
• Neem schaamte weg. Zeg bijvoorbeeld dat niemand alles kan weten, dat jij zelf ook dingen moet opzoeken en iedereen wel eens een digitale blunder begaat.
• Stel gerust door te zeggen dat fouten meestal niet fataal zijn. Een computer crasht tegenwoordig niet meer zo snel en bestanden worden meestal geback-upt (tip: leg meteen ook even uit wat “backup” precies betekent…).
• Laat de digistarter het zo veel mogelijk zelf doen, ook al kost dat soms wat overtuigingskracht. Als jij het snel oplost, leert de starter niks. Om mensen te motiveren helpt het om te benadrukken wat het oplevert voor de gebruiker: waarom is de digitale toepassing nuttig in diens leven, waar zit de winst (tijd, geld, contact met vrienden of familie, meer zelfstandigheid…)?

• Zaken die anderen vrij snel leren zijn voor digistarters vaak erg moeilijk. Maak de stapjes zo klein mogelijk en begin met het allersimpelste.

Bijvoorbeeld als iemand Whatsapp wil leren gebruiken, vraag dan: "Kan je je smartphone aanzetten?". Of als iemand een document moet doormailen, vraag dan: "Heb je een e-mailadres en ken je het?".

• Vermijd zeker het woord “gewoon”: voor de digistarter is niets gewoon in het werken met technologie.
• Spreek niet te snel en check regelmatig of de digistarter nog mee is door te vragen om iets te doen of te herhalen. Snapt iemand iets niet? Probeer het op een andere manier uit te leggen.
• Pas je taalgebruik aan: bij woorden als “inloggen”, “account”, “app” en “cloud” hebben starters bijkomende uitleg nodig. In de digitale wereld komen veel Engelse termen voor. Hou er rekening mee dat niet iedereen Engels verstaat, en vertaal eventueel het woord, of omschrijf wat het inhoudt.

Het helpt als je de verbinding maakt met de “echte” wereld via een vergelijking.

Twee voorbeelden:

• Een mappenstructuur kan je vergelijken met een huis, waar je in elke kamer de spullen legt die bij die kamer horen. Als je je haardroger in de keuken legt, dan vind je hem later niet meer terug. Hetzelfde geldt voor documenten die niet op een logische plaats worden opgeslagen.
• Een account is als een kast met belangrijke spullen in. Je loginnaam dient om de juiste kast te vinden op het internet (waar heel veel mensen een gelijkaardige kast hebben), je wachtwoord is de sleutel om de kast open te maken. Iemand die je loginnaam kent, zal dus wel de kast vinden maar hem niet openkrijgen. Zorg er dus zeker voor dat niemand je wachtwoord te pakken krijgt.

Leg één methode uit om iets te doen, ook al zijn er meerdere opties. Je kan eventueel wel twee manieren tonen, maar kies dan samen de voor de starter makkelijkste methode en oefen die in.