Een complot of samenzwering, wat is dat?

Dit artikel is deel van Complotdenken

Elke complottheorie begint bij het vermoeden van een complot: een stiekeme samenzwering, waar het overgrote deel van de maatschappij niet van op de hoogte is. Wanneer spreken we over een complot en wat houdt dat dan juist in?

Een geheim plan

Kenmerkend voor een complot is dat er veel mysterie rond hangt. Het gaat om een geheim plan, waarbij slechts weinigen weten hoe de vork écht in de steel zit. Het plan zou goed doordacht zijn en uitgaan van een kleine, machtige groep mensen in de wereld.

Het doel van een complot is om specifieke belangen te dienen. Dat kunnen de belangen van die kleine groep mensen zijn, maar ook van een sociale klasse, een ideologie of een zekere overtuiging. In de ogen van complotdenkers is een complot altijd nadelig voor het welzijn, de gezondheid, de vrijheid of de veiligheid van de ‘gewone man’.

Van complot naar complottheorie

Een complottheorie is een theorie die stelt dat een bepaalde gebeurtenis in de wereld het gevolg is van een complot. Complotdenkers stellen het complot voor als De Waarheid en geloven oprecht dat ze plots het licht hebben gezien. In tegenstelling tot wat velen denken, zijn complotdenkers niet per definitie gek of paranoïde. Ze zijn simpelweg op zoek naar een verklaring, en vinden die in de vorm van een complottheorie.

3 bekende complottheorieën

De Illuminati

De Illuminati zijn aanhangers van een geheim genootschap dat in 1776 werd opgericht. De Illuminati vonden het gewone volk onwetend en streefden naar een Nieuwe Wereldorde, waarbij een kleine elite aan de macht zou komen. Het genootschap werd al snel officieel ontbonden, maar tot op vandaag geloven velen dat beroemdheden als Beyoncé en Rihanna er nog stiekem lid van zijn.

Paul is dead

Het gerucht gaat dat Paul McCartney in 1966 verongelukt zou zijn. Nadien zou hij vervangen zijn door een dubbelganger, om het succes van The Beatles te kunnen voortzetten. Er zijn online allerlei argumenten te vinden om de complottheorie kracht bij te zetten, zoals het feit dat The Beatles sinds 1966 geen live-optredens meer gedaan hebben.

9/11

Ook over de terroristische aanslagen op de WTC-torens in 2001 doen verschillende theorieën de ronde. Sommigen geloven dat de Amerikaanse regering op de hoogte was dat de aanslagen zouden gebeuren, en ervoor koos om niet in te grijpen. Anderen ontkennen zelfs dat het om een aanslag gaat en menen dat het om een complot gaat waar zowel de regering als de CIA bij betrokken zijn.

Hoe herken je een complottheorie?

Je kan een complottheorie aan verschillende zaken herkennen. Wij zetten ze voor jou op een rijtje.

Gepubliceerd op 8 september 2021