Digitale inclusie: is iedereen mee?

Het ‘digitale kloof’-denken ziet digitale uitsluiting als een kloof tussen mensen met en zonder toegang tot digitale media en internet. Dit idee is echter achterhaald. Zo weten we vandaag dat digitale uitsluiting meer omvat dan een gebrek aan toegang alleen: ook factoren als vaardigheden, motivatie, ondersteuning en iemands persoonlijke netwerk spelen een rol bij digitale ongelijkheden.

Ja, iedereen is vatbaar voor digitale uitsluiting. Hoewel sociaal kwetsbare groepen meer risico lopen, zijn er zeker ook hoogopgeleiden en jongeren die digitaal achterophinken. Het is dus niet zo dat sociaal bevoordeelde groepen automatisch digitaal mee zijn. Anderzijds geldt ook dat sociale uitsluiting niet vanzelf leidt tot digitale uitsluiting.

Onze samenleving wordt steeds digitaler. Dat brengt veel voordelen met zich mee, maar niet iedereen is altijd even goed mee. Hoe is het gesteld met de digitale (on)gelijkheid in België? En welke groepen in Vlaanderen zijn nu het meest kwetsbaar en vatbaar voor digitale uitsluiting? En welke plannen heeft het beleid om hierin verandering te brengen?

Digitale inclusie gaat hand in hand met mediawijsheid. Dat betekent dat je media moet kunnen gebruiken én begrijpen om digitaal mee te zijn. Iemand kan bijvoorbeeld wel een profiel aanmaken op sociale media, maar begrijpt daarom nog niet hoe gegevens worden opgeslagen en gebruikt voor andere doeleinden.

Deze toolbox 'Digitaal inclusieve wijk' biedt inspiratie en goede praktijken om te werken aan digitale inclusie in alle wijken van een gemeente of stad. Het doel is om te experimenteren en hun expertise met elkaar te delen. De toolbox blijft daarom in ontwikkeling: regelmatig worden nieuwe voorbeelden toegevoegd.

Ook kwetsbare kinderen en jongeren verdienen het om digitaal mee te kunnen. Gelukkig zijn er heel wat projecten die daar op een vernieuwende en succesvolle manier aan werken. Ontdek 17 inspirerende praktijken.

Wie digitaal kwetsbaar is, botst vaak op verschillende drempels die het gebruik van digitale media en internet in de weg staan. Vanuit dat idee ontstond in 2011-2012 het project Recup PC, dat inzette op digitale toegang, ondersteuning en vorming tegelijk.

Het DBSF investeert sinds 2016 jaarlijks in projecten die de digitale vaardigheden van maatschappelijk kwetsbare jongeren en (jong)volwassenen versterken. Sinds kort steunt het DBSF ook projecten die zich richten op digital excellence.

De Koning Boudewijnstichting organiseert jaarlijks projectoproepen voor verschillende doeleinden, waaronder ook het bevorderen van de digitale toegang en vaardigheden van kwetsbare groepen.

De Vlaamse overheid moedigt organisaties, bedrijven en lokale besturen aan om haar gelijkekansenbeleid mee vorm te geven via creatieve projectideeën. Het beleid bestrijdt onder meer achterstellingsmechanismen die samenhangen met thema’s als toegankelijkheid en handicaps.

Verenigingen die experimentele projecten voor de jeugd of in de jeugdsector opzetten, kunnen in aanmerking komen voor subsidies van de Vlaamse overheid. Deze subsidies gaan naar projecten die inspelen op nieuwe (digitale) behoeften bij de jeugd of nieuwe ontwikkelingen binnen de jeugdsector.

De projectsubsidies van de Vlaamse overheid voor bovenlokale cultuurprojecten geven culturele organisaties en jeugdorganisaties de kans om te experimenteren en door te groeien binnen hun praktijk. Ook meerjarige projecten komen in aanmerking.