Zo praat je met jongeren over de invloed van sociale media

Jongeren zien online heel wat beelden, ideeën en meningen die hun denken en gedrag mee vormgeven. Soms zit daar ook minder onschuldige content tussen. Als leerkracht, ouder of opvoeder is het belangrijk om daar niet blind voor te zijn. Op welke signalen let je best? En hoe ga je het gesprek aan over de invloed van sociale media, zonder hen met de vinger te wijzen?

Jongeren met extreme meningen herkennen

Extreme ideeën ontstaan zelden van vandaag op morgen. Vaak gaat het om subtiele veranderingen in taal, interesses of gedrag. Jongeren kunnen plots andere termen gebruiken, bepaalde influencers citeren of symbolen delen die verwijzen naar specifieke overtuigingen. Ook een sterk zwart-witdenken of polariserende uitspraken kunnen signalen zijn.

Die veranderingen betekenen niet automatisch dat er iets mis is, maar ze kunnen wel aangeven dat iemand beïnvloed wordt door online content. Alert zijn helpt om het gesprek open te houden.

Zo ga je het gesprek aan

Praten met jongeren werkt het best vanuit oprechte interesse. Vermijd oordelen of snelle conclusies, en stel open vragen. Vraag bijvoorbeeld wie of wat hen online inspireert, welke accounts ze volgen en waarom die hen aanspreken. Zo toon je dat je wil begrijpen, niet veroordelen.

Gebruik die antwoorden als vertrekpunt om samen verder te kijken. Wat is de boodschap van een video of post? Wat wordt er gesuggereerd? Wie heeft daar baat bij? Door samen te analyseren, help je jongeren om kritisch te denken zonder hen het gevoel te geven dat ze fout zitten.

Blijf in dialoog

Hou het niet bij één gesprek. Door regelmatig te praten over wat jongeren online tegenkomen, verlaag je de drempel om vragen te stellen of twijfels te delen. Zo wordt het makkelijker om invloed te herkennen en er samen over na te denken.

Hoe maak je jongeren weerbaarder?

Jongeren volledig afschermen van sociale media is haalbaar noch wenselijk. Wel kan je hen versterken. Door hen inzicht te geven in hoe online beïnvloeding werkt en hen in contact te brengen met verschillende perspectieven, vergroot je hun weerbaarheid.

Help jongeren begrijpen hoe online beïnvloeding werkt. Hoe werkt een algoritme? Hoe herken je framing, manipulatie en desinformatie? Hoe check je bronnen? Geef ze de tools en het vertrouwen om bronnen te checken en hun eigen mening te vormen binnen die overvloed aan informatie.

Laat jongeren kennismaken met diverse rolmodellen die positieve vormen van zelfzorg, groei en identiteit tonen. Denk aan feministische influencers, inclusieve ondernemers of artiesten die diversiteit en verbondenheid uitstralen. Zo ontdekken jongeren dat kracht ook samen kan gaan met empathie en respect.

Gepubliceerd op 14 december 2025